Uszkodzona maszyna przemysłowa nie jest sytuacją wyjątkową. Dotyka pracowników każdej branży. Dziś porozmawiamy co nieco o rodzajach uszkodzeń i jak je diagnozować.
Uszkodzenie nawet najmniejszego elementu niesie za sobą poważne konsekwencje. W większości przypadków maszyna przemysłowa staje i dopóki problem nie zostanie zlikwidowany, generuje straty, a sama naprawa wyższe koszty eksploatacyjne. Niestety uszkodzeń nie da się uniknąć, chociaż są sytuacje, w których przyczyną awarii jest błąd popełniony przez człowieka – na przykład niepoprawny montaż pewnych elementów lub dobranie nieodpowiednich komponentów.
Rodzaje i przyczyny uszkodzeń maszyn
Rodzajów oraz przyczyn uszkodzenia maszyny jest wiele. Większość z nich związana jest z niepoprawną eksploatacją czy błędami popełnionymi podczas montażu, ale niektóre mogą wynikać z zużycia się pewnych komponentów.
W przypadku przyczyn pojawiania się uszkodzeń wyróżniamy:
- wspomniane błędy eksploatacyjne
- również wspomniany niepoprawny montaż
Ale także:
- błędy typu technologicznego
- niepoprawna konserwacja
Warto mieć również na uwadze dobór odpowiednio przygotowanych elementów. Na przykład, jeśli maszyna pracuje w mocno zapylonym miejscu, przy ekstremalnych temperaturach, należy wybierać komponenty odporne na wspomniane negatywne czynniki. Czyli takie, które poradzą sobie w trudnych warunkach. W innym przypadku ulegną awarii czy szybciej się zużyją i będą wymagały natychmiastowej wymiany. Ponadto nieodpowiednio dobrane części mogą uszkadzać także inne elementy maszyny, nawet jeśli te drugie zostały poprawnie dopasowane.
Jeśli zaś chodzi o rodzaje uszkodzeń maszyn, na tej płaszczyźnie wyróżnia się:
- uszkodzenia krytyczne
- uszkodzenia nagłe
- uszkodzenia stopniowe
- uszkodzenia nieusuwalne
- uszkodzenia usuwalne
- uszkodzenia nieistotne
- uszkodzenia małoważne
- uszkodzenia ważne
Starzenie fizyczne maszyny
Maszyna może ulec uszkodzeniu również w sposób naturalny – poprzez proces zwany starzeniem fizycznym. Wpływ na proces starzenia ma wiele czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Z wewnętrznych wyróżniamy procesy mechaniczno-chemiczne, mechaniczne i mechaniczno-fizyczne. Z wewnętrznych natomiast atmosferę czy naturalne podłoże, w tym wilgotność, przyciąganie ziemskie, chemiczna aktywność czy temperatura.
Rodzaje zużycia
Przy rodzajach zużycia wyróżniamy:
- zużycie zmęczeniowe
- zużycie ścierne
- zużycie plastyczne
- zużycie erozyjne
- zużycie adhezyjne
- zużycie korozyjne
- zużycie cieplne
- zużycie kawitacyjne
Uszkodzenie maszyny
Do uszkodzenia maszyny dochodzi podczas użytkowania urządzenia, kiedy jej elementy powolnie i nieodwracalnie starzeją się i zużywają. Ale uszkodzenie może być także wynikiem procesów odwracalnych.
W przypadku przyczyn pojawiania się uszkodzeń wyróżniamy:
- przyczyny konstrukcyjne – przez błędy konstrukcyjne
- przyczyny eksploatacyjne – przez błędy w użytkowaniu
- przyczyny produkcyjne – błędy w procesach technologicznych lub wady materiałowe
- przyczyny starzenie – o których wspominaliśmy w punkcie drugim
I te przyczyny generują różnego rodzaju uszkodzenia, w tym losowe, zmęczeniowe, starzenie czy zużyciowe cierne.
Wielu uszkodzeniom jesteśmy w stanie zapobiec. Związane jest to z rzetelną konserwacją i regularnym sprawdzaniem stanu technicznego maszyny. Widząc, że któryś element uległ zużyciu, należy niezwłocznie go wymienić, a nie czekać, aż przestanie całkowicie pracować. W ten sposób możemy uniknąć przestoju, przez który firma zwykle ponosi ogromne straty.
